Pendekatan Naqliyyah dan ʿAqliyyah Secara Qiyās al-Basīṭ dan Qiyās al-Murakkab oleh Tuan Hussein Kedah Pada Sifat Waḥdāniyyah Dalam Hidāyah al-Mutafakkirīn
[The Approach Of Naqliyyah And ʿaqliyyah In Qiyās Al-Basīṭ And Qiyās Al-Murakkab By Tuan Hussein Kedah On The Nature Of Waḥdāniyyah In Hidāyah Al-Mutafakkirīn]
Abstract
Sifat waḥdāniyyah merupakan sifat yang paling agung dan mulia daripada segala sifat-sifat Allah SWT yang lain. Bahkan dengan sifat waḥdāniyyah ini menyebabkan bidang ilmu yang membicarakan berkenaan dengan ketuhanan dinamakan sebagai ilmu tauhid iaitu ilmu untuk mengesakan Allah SWT. Bahkan ulama-ulama Nusantara seperti Tuan Hussein Kedah memuatkan dalil secara naqlī dan ʿaqlī bagi mengukuhkan pegangan setiap mukallaf terhadap keesaan Allah SWT. Oleh yang demikian, makalah ini membahaskan secara khusus berkenaan dengan sifat waḥdāniyyah Allah SWT sepertimana yang dibahaskan oleh para ulama mutakallimin serta metodologi perbahasan Tuan Hussein Kedah secara naqlī dan ʿaqlī dalam karyanya. Kajian berbentuk kualitatif ini menggunakan kaedah dokumentasi dan analisis kandungan menerusi teks Hidayah al-Mutafakkirin karya Tuan Hussein. Aspek perbahasan tertumpu kepada biografi Tuan Hussein Kedah secara ringkas. Kemudian, kajian ini akan memuatkan perbahasan sifat salbiyyah khususnya pada sifat waḥdāniyyah. Seterusnya, makalah ini akan membincangkan berkenaan pendekatan Tuan Hussein Kedah terhadap metodologi perbahasan sifat waḥdāniyyah dalam Hidayah al-Mutafakkirīn sama ada secara naqlī dan ʿaqlī. Hasilnya, perbahasan Waḥdāniyyah dalam Hidayah al-Mutafakkirīn memuatkan dalil akal secara al-qiyās al-basīṭ terlebih dahulu bagi membuktikan kebenaran sifat waḥdāniyyah kemudian disusuli oleh dalil naqlī dan dalil akal secara al-qiyās al-murakkab sebagai pengukuhan kepada dalil akal sebelumnya oleh Tuan Hussein Kedah menerusi kaedah al-qiyās al-iqtirānī.
References
Ahmad Abd. Garni bin Haji Said. (1976). Tuan Hussein Kedah. Latihan Ilmiah. Jabatan Sejarah, Universiti Malaya.
Ahmad Fauzi bin Yahaya, Mustapa bin Abdullah & Maznah binti Wan Omar. (2010). Sumbangan Tuan Hussein Dalam Perkembangan Dakwah Islamiah Di Negeri Kedah. Shah Alam : Universiti Teknologi MARA.
al-Ansari, Zakariya bin Muhammad. (T.th). Al-Matlaʿ Sharh Isaghuji. T.t.p : t.p.
al-Azhari, Muhammad bin Muhammad. (2001). Hashiyah Ibn al-Amir ʿala Ithaf al-Murid Sharh Jawharah al-Tawhid. Beirut : Dar al-Kutub al-ʿIlmiyyah.
al-Baghawi, al-Husayn bin Masʿud. (1989). Tafsir al-Baghawi Maʿalim al-Tanzil Jil. 1. Riyadh : Dar al-Taibah.
al-Banjari, Hussein Nasir bin Tayyib. (T.th). Hidayah al-Mutafakkirin fi Tahqiq Maʿrifah Rabb al-ʿAlamin. Pulau Pinang : Percetakan al-Maʿarif Sdn. Bhd.
al-Bantani, Muhammad Nawawi bin Umar. (2007). Sharh Tijan al-Darari ʿala Risalah fi ʿIlm al-Tawhid li al-ʿAllamah al-Bajuri. Jakarta : Dar al-Kutub al-Islamiyyah.
al-Bantani, Muhammad Nawawi bin Umar. (2008). Fath al-Majid fi Sharh al-Dur al-Farid fi ʿIlm al-Tawhid. Jakarta : Dar al-Kutub al-Islamiyyah.
al-Bayjuri, Ibrahim bin Muhammad. (2001). Tuhfah al-Murid ʿala Jawharah al-Tawhid. Surabaya: al-Haramayn.
al-Bayjuri, Ibrahim bin Muhammad. (2010). Tahqiq al-Maqam ʿala Kifayah al-ʿAwam fī ʿIlm al-Kalam. Jakarta : Dar al-Kutub al-Islamiyyah.
al-Bayjuri, Ibrahim bin Muhammad. (2012). Sharh al-Sanusiyyah. Jakarta : Dar al-Kutub al Islamiyyah.
al-Buti, Muhammad Saʿid Ramadan. (1997). Kubra al-Yaqiniyyat al-Kawniyyah. Damsyik : Dar al-Fikr.
al-Damanhuri, Ahmad bin ʿAbd al-Munʿim, (2011). Idah al-Mubham min Maʿani al-Sullam. Jakarta: Dar al-Kutub al-Islamiyyah.
al-Dusuqi, Muhammad bin Ahmad. (2012). Hashiyah al-Dusuqi ʿala Sharh Umm al-Barahin. Jakarta : Dar al-Kutub al-Islamiyyah.
al-Fadani, Muhammad Yasin Isa. (T.th). Risalah fi ʿIlm al-Mantiq ʿala Tariq al-Sual wa al-Jawab. Pulau Pinang : Dhi Yunaitid.
al-Fatani, Abd al-Qadir Wangah. (T.th). Taqrib al-Ikhwan fi Taʿallum ʿAqa’id al-Iman. Patani : t.p.
al-Fatani. Ahmad bin Muhammad Zayn. T.th. Faridah al-Fara’id fi ʿIlm al-ʿAqaid. Patani : Matbaʿah Ibn Halabi.
al-Fatani, Daud bin Abdullah. T.th. al-Dur al-Thamin. Patani : Matbaʿah Ibn Halabi.
al-Fatani, Ismail bin Umar. T.th. Mizan al-dharari Pada Terjemah dan Menerangkan Kitab Tijan al-Darari bi Sharh Risalah al-Bajuri. Patani : Maʿhad Dar al-Muhajirin.
al-Fatani, Wan Ismail bin Wan Abd al-Qadir. T.th. Tabsirah al-Adani bi Alhan Bakurah al-Amani. Patani : Matbaʿah Ibn Halabi.
al-Fatani, Zayn al-ʿAbidin bin Muhammad. T.th. ʿAqidah al-Najin fi ʿIlm Usul al-Din. Patani : Matbaʿah Ibn Halabi.
al-Hifni, Yusuf. (2013). Hashiyah al-Hifni ʿala Isaghuji. Jakarta : Dar al-Kutub al-Islamiyyah.
Ibn al-Kathir, Ismail bin Umar. (1999). Tafsir al-Quran al-ʿAzim Jil. 1. T.t.p. t.p.
Ishak Mohd. Rejab. (1993). Ulama Silam Dalam Kenangan. Bangi : Penerbit Universiti Kebangsaan Malaysia.
Ismail Awang. (2001). Tokoh-Tokoh Ulama’ Semenanjung Melayu (1). Kota Bharu : Majlis Ugama Islam dan Adat Istiadat Melayu Kelantan.
Ismail Saleh. (1996). Biografi Ulama Kedah Darul Aman Jil. 1. Alor Setar : Lembaga Muzium Negeri Kedah Darul Aman.
al-Jalal, al-Jamal Ali. (1985). Sharh al-Tahdhib Maʿa al-Hashiyah, Beirut : Dar al-Masirah.
al-Jurjani, Ali bin Muhammad. (1998). Sharh al-Mawaqif. Beirut : Dar al-Kutub al-ʿIlmiyyah.
al-Laqani, Ibrahim bin Ibrahim. (2019). Hidayah al-Murid li Jawharah al-Tawhid. Kaherah : Dar al-Mirath al-Nubuwwah.
M. Rusydi. (2007). The Influence of Muhammad Arsyad al-Banjari on the Religiosity of Banjarese Society. Al-Banjari 5(10) : 1-19.
Muhammad Ali. (2018). ʿIqd al-Fara’id fi Sharh al-ʿAqa’id. Kerachi : al-Bushra.
Muhamad Rauf bin Minhat. (2014). Petunjuk Bagi Yang Baru Belajar Pada Mengenal Islam dan Iman Oleh Abu Abdullah Husain Nashir Bin Muhammad Tayyib al-Masʿudi al-Banjari. Melaka : Menuju Puncak Supply & Services.
Napisah Karimah binti Ismail & Farid bin Mat Zain. (2011). Sumbangan Tuan Husain Kedah Terhadap Perkembangan Islam di Kedah. Prosiding Nadwah Ulama Nusantara (NUN) : Ulama Pemacu Transformasi Negara. Bangi : Universiti Kebangsaan Malaysia.
al-Samarqandi, Shams al-Din. T.th. Al-Saha’if al-Ilahiyyah. Riyadh : t.p.
al-Sanusi, Muhammad bin Yusuf. (2013). Sharh Umm al-Barahin. Jakarta : Dar al-Kutub al-Islamiyyah.
al-Sharqawi, Abdullah bin Hijazi. (2013). Hashiyah al-Sharqawi ʿala Sharh al-Hudhudi. Jakarta : Dar al-Kutub al-Islamiyyah.
Shukri Ahmad. (2001). Pendekatan Karya Ulama Tradisional di Kedah : Tumpuan Kepada Karya-Karya Jawi Tuan Guru Haji Abu Bakar Palestin, Hanafiah Taib al-Qadhi (1908-1998M). Jurnal Usuluddin 13 : 95-114.
Suhainim Abdullah. T.th. Sumbangan Ulama Banjar di Kedah. Dlm. http://www.kdhlib.gov.my/wacana/ (23 Julai 2020).
al-Suhaymi, Ahmad bin Muhammad. (1983). Al-Muqtadi bi Sharh al-Hudhudi ʿala Umm al-Barahin. Patani : Kedai Kitab Ihya’ Ulumiddin.
al-Sumbawi, Muhammad Zayn al-Din Muhammad Badawi. (T.th). Siraj al-Huda. Kaherah : Mustafa al-Babi al-Halabi wa Awladuh bi Misr.
al-Tabari. Muhammad bin Jarir. (1994). Tafsir al-Tabari min Kitabihi Jamiʿ al-Bayan ʿan Ta’wil Ayi al-Quran Jil. 1. Beirut : Muassasah al-Risalah.
al-Taftazani, Masʿud bin Umar. (1998). Sharh al-Maqasid. Beirut : ʿAlim al-Kutub.
Tajuddin Saman. (1993). Tokoh Ulama Nusantara. Kuala Lumpur : Berita Publishing Sdn. Bhd.
al-Quwaysini, Hasan Darwish. (2014). Sharh al-Shaykh Hasan Darwish al-Quwaysini ʿala al-Sullam fi al-Mantiq. Jakarta : Dar al-Kutub al-Islamiyyah.
Submission of an article implies that the work described has not been published previously (except in the form of an abstract or as part of a published lecture or academic thesis), that it is not under consideration for publication elsewhere, that its publication is approved by all authors and tacitly or explicitly by the responsible authorities where the work was carried out, and that, if accepted, will not be published elsewhere in the same form, in English or in any other language, without the written consent of the Publisher. The Editors reserve the right to edit or otherwise alter all contributions, but authors will receive proofs for approval before publication.
Copyrights for articles published in JIMK journals are retained by the authors, with first publication rights granted to the journal. The journal/publisher is not responsible for subsequent uses of the work. It is the author's responsibility to bring an infringement action if so desired by the author.
