AKTIVITI DAKWAH JAKIM TERHADAP MASYARAKAT ORANG ASLI: PELAKSANAAN DAN CABARANNYA
Abstract
This research paper observes the implementation of dakwah activities by JAKIM and their acceptance by the indigenous people in the state of Terengganu. This research also focuses on the extent of understanding and practising Islam in their everyday lives. It is essential to conduct this research to determine that JAKIM’s dakwah activities for the indigenous people thus far have been successful. This research is carried out qualitatively using two methods of data collection; field study and document study. For the field study, the writers use interviews and observations during their visits and involvements in the indigenous people’s activities to obtain accurate facts. For the document study, information is gathered from documents such as annual reports, minutes of meeting, project papers, calendars provided by JAKIM to help enhance the findings of the research. The findings of this research prove that JAKIM has contributed significantly in dakwah activities to the indigenous people. Even though JAKIM has been successful in its mission, there are still some weaknesses and challenges that need to be considered. As a whole, despite the many dakwah activities done by JAKIM, the indigenous people’s response and appreciation of the teachings of Islam are still poor.
ABSTRAK
Kajian ini adalah bertujuan melihat aktiviti atau program dakwah yang dilaksanakan oleh JAKIM kepada masyarakat Orang Asli di samping mengkaji apakah cabaran-cabaran yang dihadapi oleh JAKIM dalam usaha berdakwah kepada golongan tersebut. Kajian ini adalah penting untuk mempastikan aktiviti dakwah JAKIM kepada masyarakat Orang Asli selama ini telah mencapai matlamat sepenuhnya. Bagi mencapai tujuan tersebut, penulis telah menggunakan dua kaedah utama pengumpulan data iaitu kajian lapangan dan kajian dokumen. Dalam kajian lapangan penulis menggunakan metode temu bual dan pemerhatian serta melalui sesi lawatan atau penyertaan bersama mereka dalam aktiviti yang dijalankan supaya maklumat yang diperolehi lebih tepat. Begitu juga pencarian maklumat diperoleh daripada dokumen yang disediakan oleh pihak JAKIM seperti laporan tahunan, minit mesyuarat, kertas kerja, senarai takwim dan lain-lain untuk lebih memantapkan lagi hasil kajian ini. Hasil daripada kajian ini, penulis mendapati telah banyak aktiviti atau program yang dilaksanakan oleh pihak JAKIM terhadap golongan sasaran. Secara keseluruhannya dapat dibuat kesimpulan bahawa walaupun aktiviti dakwah kepada masyarakat Orang Asli telah banyak dilakukan oleh JAKIM, namun sambutan dan penghayatan mereka kepada ajaran Islam masih lagi lemah dan berada di tahap yang rendah.
Kata Kunci : Aktiviti Dakwah, JAKIM, Orang Asli, Cabaran
References
Abdullah bin Abd Samad. Penggerak Masyarakat Orang Asli Negeri Terengganu. Kampung Sungai Sayap, Besut. Temubual pada 4 November 2013.
Che Atikah binti Mat Tahar. Penggerak Masyarakat Orang Asli Negeri Terengganu. Kampung Sungai Berua, Hulu Terengganu. Temubual pada 4 November 2013.
D.O.A. 1994. Cabaran Pembinaan Insaniyyah Masyarakat Orang Asli. Kertas Kerja Muzakarah Penyelarasan Aktiviti Dakwah Di Kalangan Orang Asli Peringkat Negeri Pahang, di Kebana Resort Kuantan
Hashim bin Salleh. Ketua Penolong Pengarah Kanan Cawangan Dakwah Khas JAKIM. Temu bual pada 21 Februari 2014.
Jabatan Kemajuan Orang Asli (JAKOA). 2011. Mesyuarat Perancangan Kemajuan Orang Asli melalui Program Kerjasama JAKIM – JAKOA. Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur.
JAKIM. 2013. Mesyuarat Penyelaras dan Ketua Penyelaras Negeri-negeri, Dakwah Khas JAKIM Bil. 1/2013. Putrajaya: Jabatan Kemajuan Islam Malaysia.
_____________________. JAKIM 4 Dekad Memacu Transformasi Pengurusan Hal Ehwal Islam. 2012. Putrajaya: Jabatan Kemajuan Islam Malaysia.
_____________________ . 2012. Kertas Kerja Dakwah Cawangan Khas. Putrajaya: Jabatan Kemajuan Islam Malaysia.
_____________________. 2012. Laporan Taklimat Pengarah Bahagian Dakwah Khas. Putrajaya: Jabatan Kemajuan Islam Malaysia.
_____________________. 2011. Laporan Tahunan Tahun 2011.Putrajaya: Jabatan Kemajuan Islam Malaysia.
_____________________. 2009. Pelan Strategik 2009-2014. Putrajaya: Jabatan Kemajuan Islam Malaysia.
_____________________. 2003. Sambutan 35 Tahun JAKIM 1968 - 2003. Putrajaya: Jabatan Kemajuan Islam Malaysia. @
Mohamad Mohadis Yasin. 2005. Penyelarasan Pentadbiran Hal Ehwal Islam Malaysia : Kajian Di Jabatan Kemajuan Islam Malaysia (JAKIM). Disertasi Sarjana Usuluddin yang diserahkan kepada Fakulti Usuluddin, Akademi Pengajian Islam, Universiti Malaya.
Nor Asmadi bin Mohamad Nor. Penyelaras Penggerak Masyarakat Orang Asli Negeri Terengganu. JaHEAT, Kompleks Seri Iman: Kuala Terengganu. Temubual pada 20 November 2013.
Nordin Ahmad. 1998. Dakwah Orang Asli di Semenanjung Malaysia : Kajian Khusus Terhadap Rumpun Bangsa Temuan Di Negeri Selangor. Disertasi Sarjana Usuluddin yang diserahkan kepada Fakulti Usuluddin, Akademi Pengajian Islam, Universiti Malaya.
Ramle Abdullah dan Azlina Abdullah. 2012. Masyarakat Orang Asli Terengganu Dari Sudut Ekonomi, Kesihatan Dan Agama. Laporan Kajian. Universiti Sultan Zainal Abidin: Terengganu
Razaleigh bin Muhamat @ Kawangit. 2003. Dakwah Orang Asli: Suatu Pengalaman Pengislaman. Jurnal Kemanusiaan. Kolej Universiti Teknologi Tun Hussein Onn. Jilid 1. Bilangan 1. Penerbit: Kolej Universiti Teknologi Tun Hussein Onn (KUITTHO).
Ruhiah Binti Abd Rahman. 2004. Program Dakwah Pusat Pembangunan Tamadun Masyarakat Orang Asli Pahang (PETAMA) Masalah Dan Penyelesaiannya. Disertasi Sarjana Usuluddin yang diserahkan kepada Fakulti Usuluddin, Akademi Pengajian Islam, Universiti Malaya.
Syed Abdurahman bin Syed Hussin. 2010. Dakwah Kepada Orang Asli Di Malaysia: Permasalahan Dan Halangan. Jurnal Usuluddin.
Zakuan Sawai. 1998. Dakwah Islamiah Kepada Orang Asli : Kajian Khusus Mengenai Transformasi Minda Masyarakat Semai Selepas Memeluk Islam. Disertasi Sarjana Usuluddin yang diserahkan kepada Fakulti Usuluddin, Akademi Pengajian Islam, Universiti Malaya, Kuala Lumpur
www.islam.gov.my/bhg/bahagian-dakwah/main: 25 Ogos 2013.
www.islam.gov.my/sejarah-jakim: 25 Ogos 2013.
www.islam.gov.my/senarai-cawangan-dan-bahagian- di-jakim: 25 Ogos 2013
Submission of an article implies that the work described has not been published previously (except in the form of an abstract or as part of a published lecture or academic thesis), that it is not under consideration for publication elsewhere, that its publication is approved by all authors and tacitly or explicitly by the responsible authorities where the work was carried out, and that, if accepted, will not be published elsewhere in the same form, in English or in any other language, without the written consent of the Publisher. The Editors reserve the right to edit or otherwise alter all contributions, but authors will receive proofs for approval before publication.
Copyrights for articles published in MJIS journals are retained by the authors, with first publication rights granted to the journal. The journal/publisher is not responsible for subsequent uses of the work. It is the author's responsibility to bring an infringement action if so desired by the author.
