[The Application of Al-QiyÄs by Muhammad NawawÄ« Al-BantÄnÄ« against The Attributes of Qudrah & IrÄdah on The Book of TÄ«jÄn Al-DarÄrÄ«] Aplikasi Al-Qiyas oleh Muhammad Nawawi Al-Bantani terhadap Sifat Qudrah & Iradah dalam Kitab Tijan Al-Darari
DOI:
https://doi.org/10.37231/jimk.2022.23.1.655Abstract
The scholars of the Archipelago have written various manuscripts related to religion either in Malay Language but written in Jawi alphabet, or in Arabic Language. These manuscripts have been widely spread and used especially for Muslims in the Archipelago, in various fields such as faith, fiqh, tasawwuf and so on. Nevertheless, among the things emphasized by the scholars of the Archipelago are matters involving faith and confidence in Allah SWT and His messenger. These have been proven by the manuscripts of the scholars of the Archipelago, which emphasized on the elements of faith, whether in Malay or Arabic languages, that have been widely printed and studied by the Malay community of the Archipelago. Among the scholars whom famous for his many manuscripts is Muhammad NawawÄ« bin Ê¿Umar al-BantÄnÄ«. He proposed various logical arguments in the form of qiyas in his book, TÄ«jan al-DarÄrÄ«, in order to relate the belief in the attributes of Allah SWT. However, the method of logic applied does not stand out in a clearer form such as the table between premise and result as implemented by the scholars of logic. Therefore, this paper aims to explain the attributes of Allah SWT that must be believed by every mukallaf, especially the attributes of Qudrah and IrÄdah. Next is to issue and explain the method of qiyas applied by Shaykh Nawawi al-Bantani, especially on the nature of Qudrah and IrÄdah through his book Tijan al-Darari. This qualitative study will use the method of content analysis through the book Tijan al-Darari by NawawÄ« al-BantÄnÄ« together with other manuscripts of faith from Ahl al-Sunnah wa al-Jama'ah, as well as the description of its qiyas based on the authoritative sources of logic manuscripts. As a result, NawawÄ« al-BantÄnÄ« applied al-qiyas al-iqtirÄnÄ« and al-qiyÄs al-shará¹Ä« in describing the first two attributes in the attributes of MaÊ¿ÄnÄ«, namely Qudrah and IrÄdah.
Para ulama Nusantara telah mengarang pelbagai karya berkaitan agama sama ada berbahasa Melayu bertulisan jawi mahupun berbahasa arab. Karya-karya tersebut telah tersebar luas dan dimanfaatkan khususnya bagi umat Islam di Nusantara dalam pelbagai bidang seperti akidah, fiqh, tasawwuf dan sebagainya. Walaupun begitu, antara perkara yang ditekankan oleh para ulama Nusantara ialah perkara-perkara yang membabitkan akidah dan keyakinan terhadap Allah SWT dan rasulNya. Buktinya, karya-karya para ulama Nusantara banyak menekankan unsur-unsur akidah sama ada berbahasa Melayu mahupun Arab yang sudah banyak dicetak dan dipelajari oleh masyarakat Melayu Nusantara. Antara ulama yang terkenal dengan banyak karyanya ialah Muhammad NawawÄ« bin Ê¿Umar al-BantÄnÄ«. Beliau mengemukakan pelbagai hujah mantik berbentuk qiyas dalam karyanya iaitu TÄ«jan al-DarÄrÄ« untuk mensabitkan keyakinan terhadap sifat-sifat Allah SWT. Namun, kaedah mantik yang diaplikasikan tidak menonjol dalam bentuk yang lebih jelas seperti jadual antara premis dan natijah sebagaimana dilaksanakan oleh para ulama mantik. usteru, makalah ini bertujuan untuk menerangkan sifat-sifat Allah SWT yang wajib dipercayai oleh setiap mukallaf khususnya sifat Qudrah dan IrÄdah. Seterusnya, mengeluarkan serta menjelaskan kaedah qiyas yang diaplikasikan oleh Shaykh Nawawi al-Bantani khususnya pada sifat Qudrah dan IrÄdah menerusi karyanya Tijan al-Darari. Kajian berbentuk kualitatif ini akan menggunakan kaedah analisis kandungan menerusi kitab Tijan al-Darari karya NawawÄ« al-BantÄnÄ« serta karya-karya akidah yang lain daripada Ahl al-Sunnah wa al-Jama'ah serta huraian qiyasnya berdasarkan karya-karya mantik yang muktabar. Hasilnya, NawawÄ« al-BantÄnÄ« mengaplikasikan al-qiyas al-iqtirÄnÄ« dan al-qiyÄs al-shará¹Ä« dalam menghuraikan dua sifat pertama dalam sifat MaÊ¿ÄnÄ« iaitu Qudrah dan IrÄdah.
References
Ahmad Syatibi. 2004. Jejak Syekh Nawawi al-Bantani. Banten: Fajar Banten.
Al-Akhá¸arÄ«, Ê¿Abd al-RaḥmÄn. 2020. Sharḥ al-Muá¹£annif Ê¿alÄ al-Sullam. Lubnan: DÄr TaḥqÄ«q al-KitÄb.
Al-Aná¹£ÄrÄ«, Zakariya bin Muḥammad. t.th. Al-Maá¹laÊ¿ Sharḥ ĪsÄghÅ«jÄ« fÄ« Ê¿Ilm al-Maná¹iq. Damshiq: DÄr al-TaqwÄ.
Al-BantÄnÄ«, Muḥammad NawawÄ« bin Ê¿Umar. t.th. Fath al-MajīḠSharḥ al-Dur al-FarÄ«d fÄ« Ê¿AqÄ’id Ahl al-Tawḥīá¸. Surabaya: DÄr Ê¿Alam.
Al-BantÄnÄ«, Muḥammad NawawÄ« bin Ê¿Umar. t.th. TÄ«jÄn al-DarÄrÄ« Ê¿alÄ RisÄlah al-ʿĀlim al Ê¿AllÄmah IbrÄhÄ«m al-BÄjÅ«rÄ«. Surabaya: DÄr al-Ê¿Alam.
Al-BayjÅ«rÄ«, IbrÄhÄ«m bin Muḥammad. 2012. Sharḥ al-SanÅ«siyyah. Jakarta: DÄr al-Kutub al IslÄmiyyah.
Al-BayjÅ«rÄ«, IbrÄhÄ«m bin Muḥammad. 2017. Fatḥ al-QarÄ«b al-MajÄ«d bi Sharḥ BidÄyah al-MurÄ«d fÄ« Ê¿Ilm al-Tawḥīd. Kaherah: DÄr al-IḥsÄn li al-Nashr wa al-Tawzīʿ.
Al-BayjÅ«rÄ«, IbrÄhÄ«m bin Muḥammad. 2019. ḤÄshiyah TaḥqÄ«q al-MaqÄm Ê¿alÄ KifÄyah al-Ê¿Awamm fÄ«mÄ Yajibu Ê¿Alayhim min Ê¿Ilm al-KalÄm. Beirut: DÄr al-DaqÄ’iq.
Al-BayjÅ«rÄ«, IbrÄhÄ«m bin Muḥammad. t.th. Tuḥfah al-MurÄ«d Sharḥ Jawharah al-Tawḥīd. Indonesia: al-Haramayn.
Chaedar Alwasilah. 2006. Pokoknya Sunda: Interpretasi Untuk Aksi. Bandung: Kiblat.
Al-DamanhÅ«rÄ«, ShihÄb al-Din Aḥmad bin Ê¿Abd al-MunÊ¿im. 2015. ĪdÄḥ al-Mubham min MaÊ¿ÄnÄ« al-Sullam. Amman: DÄr al-NÅ«r al-MubÄ«n li al-Nashr wa al-Tawzīʿ.
Al-DarwÄ«, Khaá¹á¹ab Ê¿Umar. 2020. TaqÄrÄ«r Ê¿alÄ Sharḥ al-QuwaysinÄ«. Lubnan: DÄr TaḥqÄ«q al-KitÄb.
Al-DusÅ«qÄ«, Muḥammad bin Aḥmad. 2013. ḤÄshiyah al-DusÅ«qÄ« Ê¿alÄ Sharḥ Umm al-BarÄhÄ«n. Jakarta: DÄr al-Kutub al-IslÄmiyyah.
Faiqah. 2015. Pemikiran Pendidikan Islam Syekh Nawawi al-Bantani dan Implikasinya Terhadap Pendidikan Modern. Jurnal al-Tajdid 4(1): 1-10.
Al-Faá¹ÄnÄ«, Aḥmad bin Muḥammad Zayn. t.th. FarÄ«dah al-FarÄ’id fÄ« Ê¿Ilm al-Ê¿AqÄ’id. Patani: Maá¹baÊ¿ah Ibn HalÄbÄ«.
Al-Faá¹ÄnÄ«, DawÅ«d bin Ê¿Abd Allah. t.th. Al-Dur al-ThamÄ«n. Patani: Maá¹baÊ¿ah Ibn HalÄbÄ«.
Al-Faá¹ÄnÄ«, Zayn al-ʿĀbidÄ«n bin Muḥammad. t.th. Ê¿AqÄ«dah al-NÄjÄ«n fÄ« Ê¿Ilm Uṣūl al-DÄ«n. Patani: Maá¹baÊ¿ah Ibn HalÄbÄ«.
Islah Gusmian, Ari Himawati, Tsalis Muttaqin, Waryunah Irmawati, Siti Nurlaili Muhadiyatiningsih, Kasmuri & Syamsul Bakri. 2014. Pemikiran Syekh Nawawi al-Bantani Dalam Bidang Hukum Islam (Tentang Taklif dan Mukalaf). Jurnal Pemikiran Islam dan Filsafat. 6(2): 16-35.
Iwantoro. 2019. Pendidikan Akhlak Dalam Perspektif Syekh Nawawi al-Bantani al-Jawi. Journal of Islamic Education 4(2): 153-163.
Karel A. Steenbrink. 1984. Beberapa Aspek tentang Islam di Indonesia Abad ke-19. Jakarta: Kafur.
Al-KÄtÄ«, ḤusÄm al-DÄ«n Ḥasan. 2015. Sharḥ Matn ĪsÄghÅ«jÄ« fÄ« al-Maná¹iq, Lubnan: DÄr al-Kutub al-Ê¿Ilmiyyah.
Al-LaqÄnÄ«, IbrÄhÄ«m. 2019. HidÄyah al-MurÄ«d li Jawharah al-Tawḥīd. Kaherah: DÄr MÄ«rÄth al-Nubuwwah li al-Nashr wa al-Tawzīʿ.
Al-MaghnÄ«sÄ«, MaḥmÅ«d bin ḤÄfiẓ Ḥasan. 2018. MughnÄ« al-ṬullÄb Sharḥ Matn ĪsÄghÅ«jÄ« fÄ« Ê¿Ilm al-Maná¹iq. Damsyik: DÄr al-FayḥÄÊ¿.
Al-MallawÄ«, Aḥmad bin Ê¿Abd al-FattÄḥ. 2020. Al-Sharḥ al-á¹¢aghÄ«r li al-MallawÄ« Ê¿alÄ al-Sullam al-Murawnaq. Beirut: DÄr TaḥqÄ«q al-KitÄb.
Mohd Fikri Che Hussain, Zahid Salleh & Ahmad Irdha Mokhtar. 2013. Sumbangan Karya Penulisan Ulama Nusantara Terhadap Dunia Islam: Tumpuan Syeikh Nawawi al-Bantani al-Jawi. Prosiding Nadwah Ulama Nusantara (NUN) V: Ulama dan Cabaran Idealisme Semasa, hal. 127-136.
Muḥammad Muḥyi al-DÄ«n Ê¿Abd al-ḤamÄ«d. 2019. al-NaẓẓÄm al-FarÄ«d bi TaḥqÄ«q Jawharah al-Tawḥīd. Beirut: DÄr al-DaqÄ’iq.
Al-QalyÅ«bÄ«, Aḥmad. 2020. Al-Durrah al-Bahiyyah Sharḥ al-Muqaddimah al-ĪsÄghÅ«jiyyah. Damsyik: DÄr al-Taqwa.
Al-QuwaysinÄ«, Ḥasan DarwÄ«sh. t.th. Sharaḥ al-Shaykh Ḥasan DarwÄ«sh al-QuwaysinÄ« Ê¿alÄ al-Sullam fÄ« al-Maná¹iq. Indonesia: al-Ḥaramayn.
Al-á¹¢abbÄn, Muḥammad bin Ê¿AlÄ«. 2020. ḤÄshiyah al-á¹¢abbÄn Ê¿alÄ al-Sharḥ al-á¹¢aghÄ«r li al-MallawÄ« Ê¿alÄ al-Sullam al-Murawnaq. Beirut: DÄr TaḥqÄ«q al-KitÄb.
Al-SaÊ¿dÄ«, Ê¿Abd al-MÄlik. t.th. Al-Sharḥ al-WÄá¸iḥ al-Munsiq li Naẓm Sullam al-Murawnaq. t.tp: DÄr al-NÅ«r.
Saʿīd bin IbrÄhÄ«m QadÅ«rah. 2020. Sharḥ Saʿīd QadÅ«rah Ê¿ala al-Sullam. Lubnan: DÄr TaḥqÄ«q al-KitÄb.
Salman Harun. 2000. Mutiara Surat al-Fatihah: Analisis Tafsir al-Fatihah Syekh Nawawi Banten. Jakarta: Kafur.
Samsul Munir Amin. 2008. Karomah Para Kiyai. Yogyakarta: Pustaka Pesantren.
Samsul Munir Amin. 2009. Sayyid Ulama Hijaz Biografi Syaikh Nawawi al-Bantani. Yogyakarta: Pustaka Pesantren.
Al-SanÅ«sÄ«, Muḥammad bin YÅ«suf. 2013. Sharḥ Umm al-BarÄhÄ«n. Jakarta: DÄr al-Kutub al-IslÄmiyyah.
Al-ShanqÄ«á¹Ä«, Muḥammad bin Maḥfūẓ. 2007. Al-Ḍaw’ al-Mashriq Ê¿alÄ Sullam al-Maná¹Ä«q. Lubnan: DÄr al-Kutub al-Ê¿Ilmiyyah.
Al-SharqÄwÄ«, Ê¿Abd AllÄh ḤijÄzÄ«. 2013. ḤÄshiyah al-SharqÄwÄ« Ê¿alÄ al-HidhidÄ« Sharḥ Umm al-BarÄhÄ«n. Jakarta: DÄr al-Kutub al-IslÄmiyyah.
Sholeh Fikri & Siti Rugayah Tibek. 2013. Peranan Ulama Nusantara Abad ke-18 dalam Dakwah. Prosiding Nadwah Ulama Nusantara (NUN) V: Ulama dan Cabaran Idealisme Semasa, hal. 267-272.
Al-SuḥaymÄ«, Aḥmad. t.th. Al-Muqtada Ê¿alÄ al-HidhidÄ« Sharḥ Umm al-BarÄhÄ«n. Patani: t.pt.
Al-SuktÄnÄ«, Ê¿IsÄ bin Ê¿Abd al-RaḥmÄn. 2021. ḤÄshiyah al-SuktÄnÄ« Ê¿alÄ Sharḥ Umm al-BarÄhÄ«n. Kaherah: DÄr al-á¹¢aliḥ.
Al-SumbÄwÄ«, Muḥammad Zayn al-DÄ«n. t.th. SirÄj al-HudÄ. Patani: Maá¹baÊ¿ah Ibn HalÄbÄ«.
Al-TaftÄzÄnÄ«, SaÊ¿d al-DÄ«n. 2010. Sharḥ al-ImÄm SaÊ¿d al-DÄ«n al-TaftÄzÄnÄ« Ê¿alÄ al-Shamsiyyah fi al-Maná¹iq li al-ImÄm KÄtibÄ«. t.tp: DÄr al-NÅ«r.
Ê¿Umar Ê¿Abd al-JabbÄr. 1982. Siyar wa TarÄjim BaÊ¿dh Ê¿UlamÄinÄ fi al-Qarn al-RÄbiÊ¿ Ê¿Ashar li al-Hijrah. Jeddah: Tihama.
Al-UrmÄ«, Muḥammad al-AmÄ«n bin Ê¿Abd Allah. 2015. Al-Kawkab al-Mashriq fÄ« SamÄ Ê¿Ilm al-Maná¹iq Ê¿alÄ al-Sullam al-Munawraq. Riyadh: DÄr al-MinhÄj.
Al-WalÄlÄ«, Aḥmad bin YaÊ¿qÅ«b. 2020. Al-Qawl al-Musallam fÄ« TaḥqÄ«q MaÊ¿ÄnÄ« al-Sullam. Lubnan: DÄr TaḥqÄ«q al-KitÄb.
Widiyarti & Rohmah Maulidia. 2021. Argumentasi Syekh Nawawi bin Umar al-Bantani Tentang Kedudukan Perempuan Dalam Keluarga: Kajian Fiqh Kesetaraan. Indonesian Journal of Gender Studies 2(1): 59-81.
Yasin. 2007. Melacak Pemikiran Syaikh Nawawi al-Bantani. Semarang: Rasail Media Group.
Downloads
Published
Issue
Section
License
Submission of an article implies that the work described has not been published previously (except in the form of an abstract or as part of a published lecture or academic thesis), that it is not under consideration for publication elsewhere, that its publication is approved by all authors and tacitly or explicitly by the responsible authorities where the work was carried out, and that, if accepted, will not be published elsewhere in the same form, in English or in any other language, without the written consent of the Publisher. The Editors reserve the right to edit or otherwise alter all contributions, but authors will receive proofs for approval before publication.
Copyrights for articles published in JIMK journals are retained by the authors, with first publication rights granted to the journal. The journal/publisher is not responsible for subsequent uses of the work. It is the author's responsibility to bring an infringement action if so desired by the author.