[The Application of Al-QiyÄs by Muhammad NawawÄ« Al-BantÄnÄ« against The Attributes of Qudrah & IrÄdah on The Book of TÄ«jÄn Al-DarÄrÄ«] Aplikasi Al-Qiyas oleh Muhammad Nawawi Al-Bantani terhadap Sifat Qudrah & Iradah dalam Kitab Tijan Al-Darari

Authors

  • Ahmad Hafiz Ali Makdom Universiti Sultan Zainal Abidin
  • Mohd Hasrul Shuhari Universiti Sultan Zainal Abidin

DOI:

https://doi.org/10.37231/jimk.2022.23.1.655

Abstract

The scholars of the Archipelago have written various manuscripts related to religion either in Malay Language but written in Jawi alphabet, or in Arabic Language. These manuscripts have been widely spread and used especially for Muslims in the Archipelago, in various fields such as faith, fiqh, tasawwuf and so on. Nevertheless, among the things emphasized by the scholars of the Archipelago are matters involving faith and confidence in Allah SWT and His messenger. These have been proven by the manuscripts of the scholars of the Archipelago, which emphasized on the elements of faith, whether in Malay or Arabic languages, that have been widely printed and studied by the Malay community of the Archipelago. Among the scholars whom famous for his many manuscripts is Muhammad NawawÄ« bin Ê¿Umar al-BantÄnÄ«.  He proposed various logical arguments in the form of qiyas in his book, TÄ«jan al-DarÄrÄ«, in order to relate the belief in the attributes of Allah SWT. However, the method of logic applied does not stand out in a clearer form such as the table between premise and result as implemented by the scholars of logic. Therefore, this paper aims to explain the attributes of Allah SWT that must be believed by every mukallaf, especially the attributes of Qudrah and IrÄdah. Next is to issue and explain the method of qiyas applied by Shaykh Nawawi al-Bantani, especially on the nature of Qudrah and IrÄdah through his book Tijan al-Darari. This qualitative study will use the method of content analysis through the book Tijan al-Darari by NawawÄ« al-BantÄnÄ« together with other manuscripts of faith from Ahl al-Sunnah wa al-Jama'ah, as well as the description of its qiyas based on the authoritative sources of logic manuscripts. As a result, NawawÄ« al-BantÄnÄ« applied al-qiyas al-iqtirÄnÄ« and al-qiyÄs al-shará¹­Ä« in describing the first two attributes in the attributes of MaÊ¿ÄnÄ«, namely Qudrah and IrÄdah.

Para ulama Nusantara telah mengarang pelbagai karya berkaitan agama sama ada berbahasa Melayu bertulisan jawi mahupun berbahasa arab. Karya-karya tersebut telah tersebar luas dan dimanfaatkan khususnya bagi umat Islam di Nusantara dalam pelbagai bidang seperti akidah, fiqh, tasawwuf dan sebagainya. Walaupun begitu, antara perkara yang ditekankan oleh para ulama Nusantara ialah perkara-perkara yang membabitkan akidah dan keyakinan terhadap Allah SWT dan rasulNya. Buktinya, karya-karya para ulama Nusantara banyak menekankan unsur-unsur akidah sama ada berbahasa Melayu mahupun Arab yang sudah banyak dicetak dan dipelajari oleh masyarakat Melayu Nusantara. Antara ulama yang terkenal dengan banyak karyanya ialah Muhammad NawawÄ« bin Ê¿Umar al-BantÄnÄ«. Beliau mengemukakan pelbagai hujah mantik berbentuk qiyas dalam karyanya iaitu TÄ«jan al-DarÄrÄ« untuk mensabitkan keyakinan terhadap sifat-sifat Allah SWT. Namun, kaedah mantik yang diaplikasikan tidak menonjol dalam bentuk yang lebih jelas seperti jadual antara premis dan natijah sebagaimana dilaksanakan oleh para ulama mantik. usteru, makalah ini bertujuan untuk menerangkan sifat-sifat Allah SWT yang wajib dipercayai oleh setiap mukallaf khususnya sifat Qudrah dan IrÄdah. Seterusnya, mengeluarkan serta menjelaskan kaedah qiyas yang diaplikasikan oleh Shaykh Nawawi al-Bantani khususnya pada sifat Qudrah dan IrÄdah menerusi karyanya Tijan al-Darari. Kajian berbentuk kualitatif ini akan menggunakan kaedah analisis kandungan menerusi kitab Tijan al-Darari karya NawawÄ« al-BantÄnÄ« serta karya-karya akidah yang lain daripada Ahl al-Sunnah wa al-Jama'ah serta huraian qiyasnya berdasarkan karya-karya mantik yang muktabar. Hasilnya, NawawÄ« al-BantÄnÄ« mengaplikasikan al-qiyas al-iqtirÄnÄ« dan al-qiyÄs al-shará¹­Ä« dalam menghuraikan dua sifat pertama dalam sifat MaÊ¿ÄnÄ« iaitu Qudrah dan IrÄdah.

References

ʿAbd al-Salām bin Ibrāhīm. t.th. Ithāf al-Murīd bi Jawharah al-Tawḥīd. Beirut: Dār al-Daqā’iq.
Ahmad Syatibi. 2004. Jejak Syekh Nawawi al-Bantani. Banten: Fajar Banten.
Al-Akhḍarī, ʿAbd al-Raḥmān. 2020. Sharḥ al-Muṣannif ʿalā al-Sullam. Lubnan: Dār Taḥqīq al-Kitāb.
Al-Anṣārī, Zakariya bin Muḥammad. t.th. Al-Maṭlaʿ Sharḥ Īsāghūjī fī ʿIlm al-Manṭiq. Damshiq: Dār al-Taqwā.
Al-Bantānī, Muḥammad Nawawī bin ʿUmar. t.th. Fath al-Majīḍ Sharḥ al-Dur al-Farīd fī ʿAqā’id Ahl al-Tawḥīḍ. Surabaya: Dār ʿAlam.
Al-Bantānī, Muḥammad Nawawī bin ʿUmar. t.th. Tījān al-Darārī ʿalā Risālah al-ʿĀlim al ʿAllāmah Ibrāhīm al-Bājūrī. Surabaya: Dār al-ʿAlam.
Al-Bayjūrī, Ibrāhīm bin Muḥammad. 2012. Sharḥ al-Sanūsiyyah. Jakarta: Dār al-Kutub al Islāmiyyah.
Al-Bayjūrī, Ibrāhīm bin Muḥammad. 2017. Fatḥ al-Qarīb al-Majīd bi Sharḥ Bidāyah al-Murīd fī ʿIlm al-Tawḥīd. Kaherah: Dār al-Iḥsān li al-Nashr wa al-Tawzīʿ.
Al-Bayjūrī, Ibrāhīm bin Muḥammad. 2019. Ḥāshiyah Taḥqīq al-Maqām ʿalā Kifāyah al-ʿAwamm fīmā Yajibu ʿAlayhim min ʿIlm al-Kalām. Beirut: Dār al-Daqā’iq.
Al-Bayjūrī, Ibrāhīm bin Muḥammad. t.th. Tuḥfah al-Murīd Sharḥ Jawharah al-Tawḥīd. Indonesia: al-Haramayn.
Chaedar Alwasilah. 2006. Pokoknya Sunda: Interpretasi Untuk Aksi. Bandung: Kiblat.
Al-Damanhūrī, Shihāb al-Din Aḥmad bin ʿAbd al-Munʿim. 2015. Īdāḥ al-Mubham min Maʿānī al-Sullam. Amman: Dār al-Nūr al-Mubīn li al-Nashr wa al-Tawzīʿ.
Al-Darwī, Khaṭṭab ʿUmar. 2020. Taqārīr ʿalā Sharḥ al-Quwaysinī. Lubnan: Dār Taḥqīq al-Kitāb.
Al-Dusūqī, Muḥammad bin Aḥmad. 2013. Ḥāshiyah al-Dusūqī ʿalā Sharḥ Umm al-Barāhīn. Jakarta: Dār al-Kutub al-Islāmiyyah.
Faiqah. 2015. Pemikiran Pendidikan Islam Syekh Nawawi al-Bantani dan Implikasinya Terhadap Pendidikan Modern. Jurnal al-Tajdid 4(1): 1-10.
Al-Faṭānī, Aḥmad bin Muḥammad Zayn. t.th. Farīdah al-Farā’id fī ʿIlm al-ʿAqā’id. Patani: Maṭbaʿah Ibn Halābī.
Al-Faṭānī, Dawūd bin ʿAbd Allah. t.th. Al-Dur al-Thamīn. Patani: Maṭbaʿah Ibn Halābī.
Al-Faṭānī, Zayn al-ʿĀbidīn bin Muḥammad. t.th. ʿAqīdah al-Nājīn fī ʿIlm Uṣūl al-Dīn. Patani: Maṭbaʿah Ibn Halābī.
Islah Gusmian, Ari Himawati, Tsalis Muttaqin, Waryunah Irmawati, Siti Nurlaili Muhadiyatiningsih, Kasmuri & Syamsul Bakri. 2014. Pemikiran Syekh Nawawi al-Bantani Dalam Bidang Hukum Islam (Tentang Taklif dan Mukalaf). Jurnal Pemikiran Islam dan Filsafat. 6(2): 16-35.
Iwantoro. 2019. Pendidikan Akhlak Dalam Perspektif Syekh Nawawi al-Bantani al-Jawi. Journal of Islamic Education 4(2): 153-163.
Karel A. Steenbrink. 1984. Beberapa Aspek tentang Islam di Indonesia Abad ke-19. Jakarta: Kafur.
Al-Kātī, Ḥusām al-Dīn Ḥasan. 2015. Sharḥ Matn Īsāghūjī fī al-Manṭiq, Lubnan: Dār al-Kutub al-ʿIlmiyyah.
Al-Laqānī, Ibrāhīm. 2019. Hidāyah al-Murīd li Jawharah al-Tawḥīd. Kaherah: Dār Mīrāth al-Nubuwwah li al-Nashr wa al-Tawzīʿ.
Al-Maghnīsī, Maḥmūd bin Ḥāfiẓ Ḥasan. 2018. Mughnī al-Ṭullāb Sharḥ Matn Īsāghūjī fī ʿIlm al-Manṭiq. Damsyik: Dār al-Fayḥāʿ.
Al-Mallawī, Aḥmad bin ʿAbd al-Fattāḥ. 2020. Al-Sharḥ al-Ṣaghīr li al-Mallawī ʿalā al-Sullam al-Murawnaq. Beirut: Dār Taḥqīq al-Kitāb.
Mohd Fikri Che Hussain, Zahid Salleh & Ahmad Irdha Mokhtar. 2013. Sumbangan Karya Penulisan Ulama Nusantara Terhadap Dunia Islam: Tumpuan Syeikh Nawawi al-Bantani al-Jawi. Prosiding Nadwah Ulama Nusantara (NUN) V: Ulama dan Cabaran Idealisme Semasa, hal. 127-136.
Muḥammad Muḥyi al-Dīn ʿAbd al-Ḥamīd. 2019. al-Naẓẓām al-Farīd bi Taḥqīq Jawharah al-Tawḥīd. Beirut: Dār al-Daqā’iq.
Al-Qalyūbī, Aḥmad. 2020. Al-Durrah al-Bahiyyah Sharḥ al-Muqaddimah al-Īsāghūjiyyah. Damsyik: Dār al-Taqwa.
Al-Quwaysinī, Ḥasan Darwīsh. t.th. Sharaḥ al-Shaykh Ḥasan Darwīsh al-Quwaysinī ʿalā al-Sullam fī al-Manṭiq. Indonesia: al-Ḥaramayn.
Al-Ṣabbān, Muḥammad bin ʿAlī. 2020. Ḥāshiyah al-Ṣabbān ʿalā al-Sharḥ al-Ṣaghīr li al-Mallawī ʿalā al-Sullam al-Murawnaq. Beirut: Dār Taḥqīq al-Kitāb.
Al-Saʿdī, ʿAbd al-Mālik. t.th. Al-Sharḥ al-Wāḍiḥ al-Munsiq li Naẓm Sullam al-Murawnaq. t.tp: Dār al-Nūr.
Saʿīd bin Ibrāhīm Qadūrah. 2020. Sharḥ Saʿīd Qadūrah ʿala al-Sullam. Lubnan: Dār Taḥqīq al-Kitāb.
Salman Harun. 2000. Mutiara Surat al-Fatihah: Analisis Tafsir al-Fatihah Syekh Nawawi Banten. Jakarta: Kafur.
Samsul Munir Amin. 2008. Karomah Para Kiyai. Yogyakarta: Pustaka Pesantren.
Samsul Munir Amin. 2009. Sayyid Ulama Hijaz Biografi Syaikh Nawawi al-Bantani. Yogyakarta: Pustaka Pesantren.
Al-Sanūsī, Muḥammad bin Yūsuf. 2013. Sharḥ Umm al-Barāhīn. Jakarta: Dār al-Kutub al-Islāmiyyah.
Al-Shanqīṭī, Muḥammad bin Maḥfūẓ. 2007. Al-Ḍaw’ al-Mashriq ʿalā Sullam al-Manṭīq. Lubnan: Dār al-Kutub al-ʿIlmiyyah.
Al-Sharqāwī, ʿAbd Allāh Ḥijāzī. 2013. Ḥāshiyah al-Sharqāwī ʿalā al-Hidhidī Sharḥ Umm al-Barāhīn. Jakarta: Dār al-Kutub al-Islāmiyyah.
Sholeh Fikri & Siti Rugayah Tibek. 2013. Peranan Ulama Nusantara Abad ke-18 dalam Dakwah. Prosiding Nadwah Ulama Nusantara (NUN) V: Ulama dan Cabaran Idealisme Semasa, hal. 267-272.
Al-Suḥaymī, Aḥmad. t.th. Al-Muqtada ʿalā al-Hidhidī Sharḥ Umm al-Barāhīn. Patani: t.pt.
Al-Suktānī, ʿIsā bin ʿAbd al-Raḥmān. 2021. Ḥāshiyah al-Suktānī ʿalā Sharḥ Umm al-Barāhīn. Kaherah: Dār al-Ṣaliḥ.
Al-Sumbāwī, Muḥammad Zayn al-Dīn. t.th. Sirāj al-Hudā. Patani: Maṭbaʿah Ibn Halābī.
Al-Taftāzānī, Saʿd al-Dīn. 2010. Sharḥ al-Imām Saʿd al-Dīn al-Taftāzānī ʿalā al-Shamsiyyah fi al-Manṭiq li al-Imām Kātibī. t.tp: Dār al-Nūr.
ʿUmar ʿAbd al-Jabbār. 1982. Siyar wa Tarājim Baʿdh ʿUlamāinā fi al-Qarn al-Rābiʿ ʿAshar li al-Hijrah. Jeddah: Tihama.
Al-Urmī, Muḥammad al-Amīn bin ʿAbd Allah. 2015. Al-Kawkab al-Mashriq fī Samā ʿIlm al-Manṭiq ʿalā al-Sullam al-Munawraq. Riyadh: Dār al-Minhāj.
Al-Walālī, Aḥmad bin Yaʿqūb. 2020. Al-Qawl al-Musallam fī Taḥqīq Maʿānī al-Sullam. Lubnan: Dār Taḥqīq al-Kitāb.
Widiyarti & Rohmah Maulidia. 2021. Argumentasi Syekh Nawawi bin Umar al-Bantani Tentang Kedudukan Perempuan Dalam Keluarga: Kajian Fiqh Kesetaraan. Indonesian Journal of Gender Studies 2(1): 59-81.
Yasin. 2007. Melacak Pemikiran Syaikh Nawawi al-Bantani. Semarang: Rasail Media Group.

Downloads

Published

2022-04-30

Issue

Section

Articles

How to Cite

[The Application of Al-Qiyās by Muhammad Nawawī Al-Bantānī against The Attributes of Qudrah & Irādah on The Book of Tījān Al-Darārī] Aplikasi Al-Qiyas oleh Muhammad Nawawi Al-Bantani terhadap Sifat Qudrah & Iradah dalam Kitab Tijan Al-Darari. (2022). Jurnal Islam Dan Masyarakat Kontemporari, 23(1), 129-144. https://doi.org/10.37231/jimk.2022.23.1.655